15 avqust 2025 23:34
194

Ürək tutması, yoxsa panik atak? - İstilər çaşqınlığa səbəb ola bilər

Mütəxəssislər isti havalarda müşahidə olunan ürək döyüntüsü, döş qəfəsində ağrı və təngnəfəslik kimi şikayətlərin həm ürək xəstəliklərindən, həm də panik ataklardan xəbər verə biləcəyi barədə xəbərdarlıq edərək, diqqətli olmağı tövsiyə edirlər.

Ankara Bilkent Şəhər Xəstəxanasının Kardioloji Klinikasının təlimatçısı, professor Telat Keleş Anadolu Agentliyinə (AA) müsahibəsində bildirib ki, yay aylarında havanın temperaturunun yüksəlməsi ürək xəstələrinin ciddi sağlamlıq problemlərinə, eyni zamanda ürək çatışmazlığı, hipertoniya və damar xəstəlikləri kimi xəstəlikləri olan şəxslərdə infarktlara səbəb ola bilər.

Keleş bədənin isti havalarda temperatur tarazlığını qorumaq üçün müxtəlif fizioloji mexanizmlər inkişaf etdirdiyini, bu müddət ərzində damarların genişləndiyini və tərləmənin artdığını açıqlayıb. O qeyd edib: "Sidikqovucu dərmanlardan istifadə edən ürək çatışmazlığı olan xəstələrdə maye itkisi böyrəklərin fəaliyyətini poza və ürək çatışmazlığını pisləşdirə bilər. Hipertoniya xəstələri qan təzyiqinə nəzarəti itirə bilər. İsti hava koronar-arteriya xəstəliyi olan xəstələrdə infarktlara səbəb ola bilər".

Keleş araşdırmaların həddindən artıq istiliyin ürək xəstəliyi olan xəstələrdə ölüm nisbətini artırdığını və bədənin istiyə uyğunlaşma mexanizmlərinin infarktlara səbəb ola biləcəyini göstərdiyini söyləyib.

O, ürək xəstələrinin günəşin pik saatlarında çölə çıxmaması lazım olduğunu vurğulayıb. "İnfarkt keçirmiş və ya stent taxılmış ürək-damar xəstəliklərindən əziyyət çəkənlərə tövsiyəm budur ki, bu isti günlərdə günəşə məruz qalmasınlar. Çölə çıxmaq üçün müəyyən saatlardan uzaq durmağı məsləhət görürəm. İdman etmək və ya işləmək istəyirlərsə, günəş doğmadan əvvəl və ya gün batdıqdan sonrakı saatlara üstünlük verə bilərlər".

Keleş, isti havanın təkcə fiziki deyil, həm də psixoloji sağlamlığa təsir etdiyini  və tez-tez panik ataklarla qarışdırılan simptomlara qarşı diqqətli olmağı məsləhət görüb.

O bildirib: "Panik ataklar nəfəs darlığı, ürək döyüntüsü və döş qəfəsində ağrı kimi şikayətlərlə qəfil başlaya bilər. Bu əlamətlər ürək xəstəsində də görünə bilər və infarktın xəbərdaredici əlaməti ola bilər. Ümumiyyətlə, biz bunu fərdlər arasında ürək xəstəliyi tarixçəsi olub-olmadığını nəzərə alaraq fərqləndiririk. Əgər bir insanın əvvəllər ürək xəstəliyi olubsa və bu simptomları yaşayırsa, çox ciddi nəticələrin qarşısını almaq üçün dərhal hərəkətə keçməlidir. Döş qəfəsində ağrı, təngnəfəslik və ya ürək döyüntüsü başlayarsa və dərhal yaxşılaşmazsa, xüsusən də tarixdə ürək xəstəliyi varsa, həkimə müraciət etməyi tövsiyə edirəm."

Bilkent Şəhər Xəstəxanası Psixiatriya Klinikasından professor Seda Kiraz panik atakların ani, sıx qorxu epizodları və gündəlik həyata ciddi şəkildə təsir edə biləcək fiziki simptomları olduğunu söyləyib.

Panik atakların çox vaxt infarktla qarışdırıldığına diqqət çəkən Kiraz qeyd edib ki, panik atak keçirən hər kəsdə mütləq psixiatrik pozuqluq olması şərt deyil. Ümumi əhali arasında panik atakların ömür boyu yayılma nisbəti təxminən 10% təşkil edir. Bu, hər 10 nəfərdən birinin həyatında ən azı bir dəfə panik atak keçirməsi deməkdir. Əgər bu epizodlar tez-tez baş verərsə, insanın həyat keyfiyyətinə təsir edərsə, o zaman peşəkar dəstəyə mütləq ehtiyac var.

O əlavə edib ki, tədqiqatlar göstərir ki, isti hava panik atakları və narahatlığı artırır. "İsti hava ürək döyüntüsü, narahatlıq, sıxılma və ya yuxusuzluq kimi simptomları oyada bilər ki, bu da öz növbəsində panik ataklara səbəb ola bilər. Bu vəziyyət beyində panik atak gəlirmiş kimi həyəcan təbili çala bilər."

Kiraz panik ataklarla mübarizə üçün tövsiyələr verib: "İnsan özünə bunun müvəqqəti bir vəziyyət olduğunu xatırlatmalıdır. Onun rahat qalması üçün sakit və təhlükəsiz mühit hazırlanmalıdır. Atakın olmadığı dövrlərdə nizamlı yuxu, balanslaşdırılmış qidalanma, fiziki fəaliyyət və hobbi gələcək hücumların qarşısını almağa kömək edə bilər. Simptomlar davam edərsə, mütəxəssislərdən kömək istəmək tövsiyə olunur.”

Nubar Süleymanova, “İki sahil”