Azərbaycan Respublikası ilə Vyetnam Sosialist Respublikası arasında 1992-ci ildə qurulan diplomatik münasibətlər son illərdə siyasi, iqtisadi, mədəni və parlamentlərarası sahələrdə əhəmiyyətli dərəcədə genişlənmişdir. İki ölkə arasında imzalanmış çoxsaylı sazişlər, qarşılıqlı səfərlər və institusional mexanizmlər əməkdaşlığın dərinləşməsinə və qarşılıqlı faydalı tərəfdaşlığın möhkəmlənməsinə töhfə vermişdir.
Siyasi və Partiya Səviyyəsində Əməkdaşlıq
Azərbaycan və Vyetnam arasında siyasi dialoq yüksək səviyyədə saxlanılır. Yeni Azərbaycan Partiyası ilə Vyetnam Kommunist Partiyası arasında 2012-ci ildə imzalanmış Əməkdaşlıq Memorandumu partiyalararası əlaqələrin inkişafına təkan vermişdir. Vyetnam Kommunist Partiyasının nümayəndələri, o cümlədən Mərkəzi Komitənin üzvləri, 2012, 2014 və 2017-ci illərdə Azərbaycana səfərlər etmiş, Yeni Azərbaycan Partiyasının nümayəndələri isə 2013, 2015 və 2018-ci illərdə Vyetnamda rəsmi səfərlərdə olmuşdur. Bu səfərlər iki ölkənin siyasi sistemləri arasında təcrübə mübadiləsini və qarşılıqlı anlaşmanı gücləndirmişdir.
Parlamentlərarası əlaqələr də dinamik şəkildə inkişaf edir. 2013-cü ildə Vyetnam Milli Assambleyasında Vyetnam-Azərbaycan Parlamentlərarası Dostluq Qrupu, Azərbaycan Milli Məclisində isə Azərbaycan-Vyetnam Parlamentlərarası İşçi Qrupu təsis edilmişdir. Bu qruplar qanunvericilik sahəsində əməkdaşlığı təşviq edir və qarşılıqlı səfərlər vasitəsilə əlaqələri möhkəmləndirir. Məsələn, 2013-cü ildə Vyetnam Milli Assambleyasının sədr müavini Uong Chu Luunun Azərbaycana səfəri parlamentlərarası dialoqun gücləndirilməsinə xidmət etmişdir.
İqtisadi və Ticarət Əməkdaşlığı
İqtisadi əməkdaşlıq Azərbaycan-Vyetnam münasibətlərinin əsas istiqamətlərindən biridir. 2017-ci ildə təsis edilmiş İqtisadi, ticarət, elmi və texniki əməkdaşlıq üzrə Azərbaycan-Vyetnam Hökumətlərarası Komissiyası bu sahədə mühüm rol oynayır. Komissiyanın 2017-ci ildə Hanoyda və 2018-ci ildə Bakıda keçirilən iclasları ticarət, energetika və texnoloji əməkdaşlığın inkişafına yeni imkanlar açmışdır. Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (SOCAR) ilə Vyetnamın “Petrovyetnam” şirkəti arasında imzalanmış Strateji Əməkdaşlıq Sazişi energetika sahəsində tərəfdaşlığın əsasını təşkil edir.
İki ölkə arasında iqtisadi əlaqələri dəstəkləyən digər mühüm sənədlərə gəlirlərə və əmlaka görə ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması haqqında Konvensiya, gömrük sahəsində əməkdaşlıq sazişi və nəqliyyat sahəsində anlaşma memorandumu daxildir. Bu sazişlər ticarət maneələrinin aradan qaldırılmasına və iqtisadi əlaqələrin genişlənməsinə xidmət edir.
Mədəni və Humanitar Əməkdaşlıq
Mədəni və humanitar əlaqələr Azərbaycan və Vyetnam xalqları arasında qarşılıqlı anlaşmanı dərinləşdirir. 2015-ci ildə Hanoyda yaradılan Vyetnam-Azərbaycan Dostluq Assosiasiyası və Azərbaycan Mədəniyyəti və Tarixi Araşdırmaları Mərkəzi mədəni tədbirlərin təşkilində fəal rol oynayır. 2015-ci ildə Bakıda və 2017-ci ildə Vung Tau şəhərində keçirilən Azərbaycan-Vyetnam Dostluq Forumları iki ölkənin mədəni irsinin təbliğinə töhfə vermişdir.
Mədəniyyət sahəsində 2014-2017-ci illər üzrə əməkdaşlıq proqramı, eləcə də gənclər və idman sahəsində sazişlər iki ölkə arasında humanitar əlaqələri gücləndirmişdir. Azərbaycanın zəngin mədəni irsi və Vyetnamın unikal ənənələri qarşılıqlı tədbirlər vasitəsilə geniş auditoriyaya təqdim olunur.
Gələcək Perspektivlər
Azərbaycan və Vyetnam arasında mövcud əməkdaşlıq gələcəkdə daha da dərinləşmək potensialına malikdir. Energetika və neft-qaz sənayesindən əlavə, kənd təsərrüfatı, turizm, təhsil və informasiya texnologiyaları kimi sahələrdə yeni əməkdaşlıq imkanları mövcuddur. İki ölkənin regional və beynəlxalq təşkilatlarda, o cümlədən Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və Qoşulmama Hərəkatı çərçivəsində əməkdaşlığı da əlaqələrin qlobal səviyyədə güclənməsinə xidmət edə bilər.
Qarşılıqlı səfərlər, institusional mexanizmlər və dostluq assosiasiyalarının fəaliyyəti Azərbaycan-Vyetnam münasibətlərinin davamlı inkişafını təmin edəcəkdir. İki ölkənin birgə səyləri regional sülhə, sabitliyə və iqtisadi tərəqqiyə töhfə verərək, qarşılıqlı faydalı tərəfdaşlığın yeni üfüqlərini açacaqdır.
Abbas Pənahov,
YAP Nəsimi rayon təşkilatının sədr müavini