21 sentyabr 2024 08:41
112

Yüngül bir sarsıntı belə beyində uzunmüddətli dəyişikliklərə səbəb ola bilər

Yeni tədqiqatlar göstərir ki, hətta yüngül beyin sarsıntısı keçirən insanlar yuxu problemləri və depressiya əlamətləri kimi ciddi dəyişikliklərlə üzləşirlər.

"İki sahil" “euronews.com” saytına istinadla xəbər verir ki, yeni araşdırmaya görə, hətta yüngül bir sarsıntı belə beyində uzunmüddətli dəyişikliklərə səbəb ola bilər. Kembric Universitetinin tədqiqat qrupu 40-59 yaş arası 600-dən çox şəxsdən müsahibə götürüb. Bu insanların təxminən üçdə biri əvvəllər huşunu itirməsinə səbəb olan travmatik beyin zədəsi keçirib. İştirakçılar maqnit rezonans tomoqrafiyası (MRT) skanları ilə təhlil edilib və onların idrak, yuxu, depressiya, yeriş və ürək-damar xəstəlikləri (CVD) riski ölçülüb.

“JAMA Network Open” jurnalında dərc edilən nəticələrə görə, kişilərin təxminən yarısı (48,7 faiz) qadınların 28,1 faizi ilə müqayisədə ən azı bir zədə tarixinin olduğunu bildirib. MRT-lər insanların beyinlərində qan damarlarında dəyişiklikləri göstərib. Tədqiqat, həmçinin beyin sarsıntılarının yuxu problemləri, yeriş pozğunluqları, daha ağır depressiya simptomları və yaddaş pozğunluqları ilə əlaqələndirilərək təsirsiz çatışmazlıqlarla əlaqələndirir. Əslində bu sarsıntılar yuxu pozğunluğu və depressiyaya səbəb olan əsas faktor kimi müəyyən edilib.

Tədqiqat demensiyanın erkən əlamətlərini aşkarlamaq üçün daha geniş tədqiqatın bir hissəsi olduğundan, məlumatlar göstərir ki, travmatik beyin zədəsi ilə əlaqəli klinik xüsusiyyətlər (məsələn, depressiya, zəif yuxu) serebrovaskulyar zədələnmə ilə bağlı bilər. Bu da digər demensiya risk faktorları ilə əlaqələndirilir.

Müəlliflər beyin qəzalarına məruz qalan insanlar üçün təhlükəsizlik qaydalarının tətbiqinin riskləri azalda biləcəyini təklif ediblər. Futbol, xokkey və boks kimi idman növləri ilə məşğul olan insanlar, tikinti işçiləri, hərbi qulluqçular, yıxılma və tutmalara meylli insanlara nisbətən buna xüsusilə məruz qalırlar. Məsələn, bəzi idmançılar təkrarlanan beyin sarsıntıları ilə bağlı məlumatlılığı artırıblar və onları qoruya bilməyən təşkilatlara qarşı qanuni tədbirlər görüblər.