02 may 2025 03:21
177

Azərbaycan və Çinin qlobal təşəbbüsləri

Azərbaycan Respublikası ilə Çin Xalq Respublikası arasında münasibətlər strateji əməkdaşlıq səviyyəsində inkişaf edir. Çinin Sədri Si Cinpin tərəfindən irəli sürülən qlobal təşəbbüslər — iqtisadi inkişaf, beynəlxalq təhlükəsizlik və sivilizasiyalar arasında dialoqun gücləndirilməsi — Azərbaycanın da maraqları ilə üst-üstə düşür. Bu təşəbbüslər çərçivəsində Azərbaycan qlobal səviyyədə fəal iştirak edir.

“Bir Kəmər, Bir Yol” Təşəbbüsü

Si Cinpin tərəfindən 2013-cü ildə irəli sürülən “Bir Kəmər, Bir Yol” təşəbbüsü Avrasiya regionunda yeni nəqliyyat və ticarət yollarının yaradılmasını hədəfləyir. Azərbaycan bu təşəbbüsün əsas iştirakçılarındandır. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu, Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı və potensial Zəngəzur dəhlizi ölkəmizi Avropa və Asiya arasında əsas tranzit mərkəzlərindən birinə çevirir. Azərbaycanın geostrateji mövqeyi təşəbbüsün uğurla həyata keçirilməsinə böyük töhfə verir.

Qlobal İnkişaf Təşəbbüsü

2021-ci ildə Sədr Si Cinpin tərəfindən irəli sürülən Qlobal İnkişaf Təşəbbüsü yoxsulluğun aradan qaldırılması, bərabər imkanların yaradılması və dayanıqlı inkişaf məqsədlərinə nail olunmasını əsas tutur. Azərbaycan bu təşəbbüsü dəstəkləyərək, həm milli səviyyədə BMT-nin Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə uyğun siyasət həyata keçirir, həm də beynəlxalq əməkdaşlıq formatlarında iştirak edir. Azərbaycan inkişaf etməkdə olan ölkələrlə təcrübə və resurs paylaşımında maraqlıdır.

Qlobal Təhlükəsizlik Təşəbbüsü

2022-ci ildə təqdim olunmuş bu təşəbbüs beynəlxalq təhlükəsizlik sisteminin gücləndirilməsinə və ədalətli çoxtərəfli münasibətlərin qurulmasına yönəlib. Azərbaycan da oxşar prinsiplərə sadiq qalaraq, beynəlxalq hüquqa, dövlətlərin suverenliyinə və BMT-nin prinsiplərinə əsaslanan yanaşmanı dəstəkləyir. Çin ilə bu sahədə fikir uyğunluğu və əməkdaşlıq imkanları mövcuddur.

Mədəniyyət və Sivilizasiyalararası Dialoq

Sivilizasiyalar arasında anlaşma və əməkdaşlıq Sədr Si Cinpinin prioritetlərindən biridir. Azərbaycan da bu sahədə fəal mövqe tutur. 2008-ci ildən keçirilən Bakı Prosesi, Beynəlxalq Humanitar Forumlar və Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumları Azərbaycanın bu sahəyə verdiyi töhfəni göstərir. Azərbaycan və Çin arasında tələbə mübadiləsi, Konfutsi institutlarının fəaliyyəti və ortaq mədəni layihələr dialoqun inkişafına xidmət edir.

Çin-Azərbaycan İqtisadi Əlaqələri

İki ölkə arasında iqtisadi əməkdaşlıq genişlənməkdədir. Ticarət dövriyyəsi hər il artır. Çin şirkətləri Azərbaycanda enerji, nəqliyyat, kənd təsərrüfatı və texnologiya sahələrində investisiya yatırırlar. Azərbaycan isə Çinə kənd təsərrüfatı məhsulları, neft və kimya sənayesi məhsulları ixrac edir. Bu əlaqələr qarşılıqlı iqtisadi asılılığı gücləndirir.

Nəticə

Azərbaycan ilə Çin arasındakı əlaqələr təkcə ikitərəfli münasibətlərlə məhdudlaşmır. Azərbaycan Sədr Si Cinpinin təşəbbüslərinə qoşularaq beynəlxalq səviyyədə inkişaf, təhlükəsizlik və mədəni əməkdaşlıq sahələrində önəmli rol oynayır. Gələcəkdə bu əməkdaşlığın daha da dərinləşməsi gözlənilir.

Aytən Əzizova,
YAP Xətai rayon təşkilatının üzvü,
191 nömrəli orta məktəbin müəllimi