Azərbaycan dili xalqımızın milli kimliyini, tarixi yaddaşını və mədəni irsini yaşadan ən əsas amillərdən biridir. Hər bir xalqın özünəməxsus dili onun mənəvi dəyəri olmaqla yanaşı, həm də milli dövlətçiliyinin əsas sütunlarından sayılır. Azərbaycan Respublikasının dövlət dili kimi Azərbaycan dilinin işlədilməsi, onun rəsmi statusda tanınması və qorunması müstəqil dövlətçiliyin başlıca əlamətidir. Dil yalnız ünsiyyət vasitəsi deyil, həm də milli varlığın, suverenliyin və dövlət müstəqilliyinin əsas göstəricilərindən biri kimi çıxış edir. Azərbaycan xalqı uzun illər boyu öz ana dilini qoruyub saxlamış, müxtəlif tarixi-siyasi mərhələlərdə onu yaşatmaq üçün böyük səylər göstərmişdir.
Xüsusilə XX əsrin sonlarında Sovet İttifaqının süqutu ilə Azərbaycan xalqı öz müstəqilliyinə yenidən qovuşduqdan sonra dövlətçiliyin qurulmasında dilin önəmi daha da artmışdır. 1995-ci ildə qəbul olunmuş Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında Azərbaycan dili dövlət dili kimi təsbit olunmuşdur. Konstitusiyanın 21-ci maddəsində göstərildiyi kimi, Azərbaycan Respublikasının dövlət dili Azərbaycan dilidir və dövlət onun inkişafını təmin edir. Bu maddə dilin rəsmi statusunu hüquqi cəhətdən təsdiq etməklə müstəqil dövlətçilik anlayışını möhkəmləndirmişdir. Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi işlədilməsi ölkə ərazisində vahid informasiya və idarəetmə mühitinin formalaşmasına xidmət edir.
Bu, həm dövlət orqanlarında sənədləşmə və yazışmaların vahid dildə aparılması, həm də təhsil, məhkəmə, qanunvericilik və digər sahələrdə dilin normativ şəkildə tətbiqi baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır. Eyni zamanda, Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi işlədilməsi cəmiyyətin bütün təbəqələri üçün milli birliyin və vətənə bağlılığın formalaşmasına səbəb olur. Dövlət dili həm də milli ideologiyanın, vətəndaşlıq şüurunun, ictimai həmrəyliyin əsas faktorlarından biri kimi çıxış edir. Azərbaycan dilinin dövlət dili kimi tətbiqinin genişləndirilməsi məqsədilə müxtəlif qanunverici təşəbbüslər həyata keçirilmişdir. 2002-ci ildə qəbul olunmuş “Dövlət dili haqqında” Qanun Azərbaycan dilinin dövlət idarəçiliyində, təhsildə, kütləvi informasiya vasitələrində və ictimai həyatda rəsmi şəkildə istifadəsini hüquqi cəhətdən tənzimləyən əsas sənədlərdən biridir. Həmçinin, Prezident fərmanları və sərəncamları ilə dilin qorunması, normalaşdırılması və inkişafı istiqamətində mühüm addımlar atılmışdır. Bu təşəbbüslər nəticəsində Azərbaycan dili dövlətçilik ideyasının daşıyıcısına çevrilmiş, milli-mədəni irsimizin qorunmasına və gələcək nəsillərə ötürülməsinə zəmin yaratmışdır. Müstəqil Azərbaycanın dövlət dili olan Azərbaycan dili həm də beynəlxalq aləmdə ölkəmizin tanıdılmasında mühüm rol oynayır. Xaricdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan diaspor təşkilatları milli dilin təbliğində və qorunmasında fəal iştirak edir, bu isə həm vətənpərvərlik ruhunun gücləndirilməsinə, həm də milli dövlət ideyasının yayılmasına xidmət edir. Dövlətin ana dilinə göstərdiyi diqqət və qayğı, dövlət dili statusunun qorunması və inkişafı üzrə görülən tədbirlər Azərbaycanın siyasi müstəqilliyinin və dövlət suverenliyinin ən bariz göstəricilərindən biri kimi qiymətləndirilə bilər. Azərbaycan dilinin dövlət dili olaraq işlədilməsi müstəqil dövlətçiliyin başlıca əlamətlərindən biridir. Bu, həm hüquqi, həm də mənəvi baxımdan dövlətin müstəqil siyasət yürütməsi, xalqın öz mədəni və dil hüquqlarına sahib çıxması deməkdir. Dilin dövlət dili statusunda qorunması və inkişaf etdirilməsi həm milli kimliyin, həm də suverenliyin davamlılığını təmin edən əsas faktorlardandır. Bu baxımdan, hər bir vətəndaş Azərbaycan dilinə sahib çıxmalı, onu sevməli və gələcək nəsillərə düzgün şəkildə çatdırmaq üçün məsuliyyət daşımalıdır.
Nicat Quliyev,
Yeni Azərbaycan Partiyası Laçın rayon təşkilatının məsləhətçisi
