24 oktyabr 2025 11:11
321

Xalqları birləşdirən ortaq dəyərlər və Zəngəzur dəhlizinin perspektivləri

2025-ci il oktyabrın 21-də Qazaxıstanın paytaxtı Astanada Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin iştirakı ilə Azərbaycan–Qazaxıstan Ali Dövlətlərarası Şurasının ikinci iclası keçirildi. Bu görüş təkcə iki qardaş ölkə arasında strateji əməkdaşlığın daha da dərinləşməsi baxımından deyil, həm də türk dünyasında birliyin və həmrəyliyin güclənməsi baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyırdı. Prezident İlham Əliyevin mətbuata verdiyi bəyanat və iclasdakı çıxışı bu strateji istiqamətin əsas konturlarını aydın şəkildə ortaya qoydu. Dövlət başçısının vurğuladığı kimi, xalqlarımızı ümumi köklərə, mənəvi və mədəni ortaqlığa əsaslanan çoxəsrlik dostluq və qardaşlıq birləşdirir. Bu fikir Azərbaycan–Qazaxıstan münasibətlərinin təməl prinsipi, onların davamlı və sarsılmaz təbiətinin ifadəsidir.

Azərbaycan və Qazaxıstan tarix boyu ortaq mədəniyyətə, dəyərlərə və dil köklərinə malik olmuş, eyni sivilizasiya məkanında formalaşmış xalqlardır. Bu ortaq irs müasir dövrdə dövlət başçıları tərəfindən strateji əməkdaşlığa çevrilmişdir. Prezident İlham Əliyev öz çıxışında bu birliyi xüsusi vurğulayaraq qeyd etdi ki, iki ölkə arasında münasibətlər təkcə diplomatik deyil, həm də qardaşlıq münasibətləridir. Məhz bu dərin mənəvi bağlar sayəsində Azərbaycan və Qazaxıstan bütün regional və beynəlxalq platformalarda bir-birinə dəstək verir, ortaq mövqedən çıxış edirlər.

Astanada keçirilən görüş zamanı imzalanmış çoxsaylı sənədlər də bu qarşılıqlı etimadın bariz göstəricisidir. Yeni sazişlər iqtisadi, ticarət, nəqliyyat, energetika, mədəniyyət və informasiya sahələrində əməkdaşlığın daha da genişlənməsini nəzərdə tutur. Prezident İlham Əliyev qeyd etdi ki, bu sənədlər Azərbaycan–Qazaxıstan əlaqələrinin gələcək inkişaf istiqamətlərini müəyyən edir və onların strateji tərəfdaşlıq səviyyəsini bir daha təsdiqləyir. Bu sənədlər eyni zamanda türkdilli dövlətlərin iqtisadi inteqrasiyasının dərinləşməsinə, regionda sabitliyin və davamlı inkişafın təmin olunmasına xidmət edir.

Görüşdə diqqət çəkilən əsas məsələlərdən biri də Zəngəzur dəhlizi layihəsi oldu. Prezident İlham Əliyev bəyan etdi ki, bu layihə böyük potensiala malikdir və regionun nəqliyyat xəritəsini köklü şəkildə dəyişəcək. Zəngəzur dəhlizi təkcə Azərbaycan üçün deyil, həm də bütün Orta Asiya ölkələri, o cümlədən Qazaxıstan üçün mühüm strateji əhəmiyyət daşıyır. Bu dəhliz vasitəsilə Azərbaycan və Qazaxıstan arasında birbaşa nəqliyyat əlaqələrinin qurulması, malların və sərnişinlərin hərəkətinin sürətlənməsi, iqtisadi dövriyyənin artması gözlənilir. Dövlət başçısının sözləri ilə desək, bu layihə türk dünyasının birləşməsi, Avrasiya məkanında yeni logistika xəritəsinin formalaşması baxımından da mühüm strateji addımdır.

Azərbaycan və Qazaxıstan arasında əməkdaşlıq yalnız iqtisadi və nəqliyyat sahələri ilə məhdudlaşmır. Mədəni-humanitar əlaqələr, təhsil və elmi mübadilə də bu münasibətlərin ayrılmaz tərkib hissəsidir. Prezident İlham Əliyev çıxışında xalqlar arasında mədəni yaxınlığın qorunmasının vacibliyini vurğuladı. Qazaxıstanla Azərbaycan arasında həyata keçirilən birgə mədəni layihələr, ədəbiyyat və incəsənət sahəsində qarşılıqlı dəstək, gənclərin təhsil mübadiləsi bu əlaqələrin daha da güclənməsinə xidmət edir. Dövlət başçısı bildirdi ki, ortaq dəyərlərin qorunması və gələcək nəsillərə ötürülməsi bizim birgə borcumuzdur.

İclas zamanı iki ölkə arasında enerji sektorunda əməkdaşlıq da diqqət mərkəzində oldu. Qazaxıstanın neftinin Azərbaycanın nəqliyyat infrastrukturu vasitəsilə dünya bazarlarına çıxarılması məsələsi müzakirə olundu. Bu sahədə əldə edilən razılaşmalar həm Bakı–Tbilisi–Ceyhan boru kəməri, həm də Xəzər dənizində nəqliyyat əlaqələrinin gücləndirilməsi baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır. Prezident İlham Əliyev qeyd etdi ki, Azərbaycanın mövcud enerji infrastrukturu bütün regionun maraqlarına xidmət edir və Qazaxıstanın da bu sistemə qoşulması qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığı daha da gücləndirəcək.

Azərbaycan–Qazaxıstan münasibətləri dövlətlərarası səviyyədən artıq xalqların qardaşlığı səviyyəsinə yüksəlib. Prezident İlham Əliyev bəyanatında qeyd etdi ki, bu münasibətlər müasir dövrün bütün sınaqlarından uğurla çıxır və zaman keçdikcə daha da möhkəmlənir. İki ölkə arasında yaranmış etimad və dostluq həm siyasi, həm iqtisadi, həm də mənəvi sahədə yeni imkanlar açır.

Ali Dövlətlərarası Şuranın ikinci iclası nəticəsində qəbul olunan qərarlar və imzalanan sənədlər göstərdi ki, Azərbaycan və Qazaxıstan ortaq tarixə, mədəniyyətə və gələcək vizyona malik dövlətlər kimi strateji tərəfdaşlıq əlaqələrini yeni mərhələyə qaldırır. Prezident İlham Əliyevin də vurğuladığı kimi, bu münasibətlər regionda sülhün, sabitliyin və tərəqqinin möhkəmlənməsinə xidmət edir.

Azərbaycan və Qazaxıstan arasında dostluq, qardaşlıq və əməkdaşlıq münasibətləri gələcəkdə də türk dünyasının birliyinin möhkəmlənməsi, regionda sabitlik və inkişafın təmin olunması istiqamətində mühüm rol oynayacaq. Astanadakı görüş bir daha göstərdi ki, iki ölkə liderləri İlham Əliyev və Kasım-Jomart Tokayev bu münasibətləri strateji müttəfiqlik səviyyəsinə yüksəltməkdə qətiyyətlidirlər. Azərbaycan və Qazaxıstanın qarşılıqlı hörmətə, bərabərliyə və ortaq maraqlara əsaslanan əməkdaşlığı gələcək onilliklərdə də davam edəcək, xalqlarımızın rifahına və regionun tərəqqisinə xidmət edəcək.

Emin Əliyev,

YAP Sumqayıt şəhər təşkilatının məsləhətçisi