Kəlbəcər rayonu Azərbaycanın tarixi və coğrafi baxımdan mühüm bölgələrindən biridir. Lakin 2 aprel 1993-cü il tarixində Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmiş və uzun müddət ölkə ərazisindən kənarda qalmışdır. Bu hadisə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə böyük zərbə vurmuşdur və bölgənin sosial-iqtisadi həyatını ciddi şəkildə təsir etmişdir.
1990-cı illərin əvvəllərində Qarabağda baş verən hərbi toqquşmalar nəticəsində Kəlbəcər rayonu işğal olunmuşdur. Rayonun strateji mövqeyi və coğrafi əhəmiyyəti bu ərazini münaqişənin diqqət mərkəzinə çevirmişdir. İşğal nəticəsində şəhərin və kəndlərin infrastrukturu məhv edilmiş, sakinlər öz yurdlarından didərgin düşmüşdür.
İşğal dövründə Kəlbəcər rayonunda mədəni və tarixi abidələrə ciddi ziyan dəymiş, yaşayış evləri və sosial obyektlər dağıdılmışdır. Rayonun təbii sərvətləri istismar olunmuş və bölgənin ekoloji tarazlığı pozulmuşdur. Yerli əhali uzun illər öz doğma torpaqlarına qayıda bilməmiş, region sosial və iqtisadi baxımdan geri qalmaq məcburiyyətində qalmışdır.
2020-ci ilin noyabrında imzalanmış üçtərəfli bəyanatla Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü bərpa etmiş və Kəlbəcər rayonu yenidən ölkəmizə qaytarılmışdır. Bu, Azərbaycanın tarixi ədalətinin bərpası və regionun inkişafı üçün mühüm bir addım olmuşdur.
Azad olunmuş Kəlbəcər rayonunda bərpa və yenidənqurma işləri sürətlə aparılır. Şəhərin yolları, məktəbləri, səhiyyə və digər sosial obyektləri yenidən qurulur, elektrik və su təchizatı sistemləri bərpa olunur. Həmçinin turizm və istirahət üçün əlverişli şərait yaradılır, milli parklar və dağ mənzərələri qorunaraq inkişaf etdirilir.
Kəlbəcər rayonunun azad olunmasından sonra sosial və iqtisadi həyatın bərpası ön plana çıxmışdır. Yeni yaşayış binaları tikilir, təhsil və səhiyyə müəssisələri modernləşdirilir, iş yerlərinin yaradılması üçün təşəbbüslər həyata keçirilir. Kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq sahələri dəstəklənərək rayonun iqtisadi inkişafına töhfə verilir.
Kəlbəcər rayonu təbii sərvətlər baxımından zəngin bölgədir. Dağlar, çaylar, meşələr və mineral bulaqlar turistlərin diqqətini cəlb edir. Turizm infrastrukturunun inkişaf etdirilməsi ekoturizm və dağ turizmi üçün əlverişli şərait yaradır, bu da bölgənin iqtisadi potensialını artırır və yerli əhalinin məşğulluğunu təmin edir.
Kəlbəcər rayonunda mədəni irsin qorunması və inkişafı da önəmli prioritetdir. Tarixi abidələrin bərpası, xalq sənətinin və mədəni ənənələrin yaşadılması gənc nəsillərin vətənpərvərlik ruhunun güclənməsinə xidmət edir. Rayonda aparılan bərpa və inkişaf işləri gələcəkdə həm turizm, həm iqtisadiyyat, həm də sosial həyat baxımından əhəmiyyətli nəticələr verəcəkdir.
Kəlbəcər rayonu Azərbaycanın işğaldan azad edilmiş bölgələrindən biri olaraq həm tarixi, həm də təbii baxımdan böyük əhəmiyyətə malikdir. Bərpa və inkişaf prosesi Azərbaycan dövlətinin gücünü, xalqın birliyini və azad edilmiş torpaqların əhəmiyyətini göstərir. Bu gün Kəlbəcər rayonunda keçirilən tədbirlər və bərpa işləri gələcək nəsillərə həm tarixi, həm də mədəni irsin qorunmasını təmin edir.
Elmira Ağayeva,
YAP Xətai rayon təşkilatının fəalı
